Przyroda zna się na matematyce!

Obserwując przyrodę, jej regularne kształty, symetrię i harmonię można odnieść wrażenie, że to przyroda zna się lepiej na matematyce. To ona ją tworzy, a my, ludzie tylko próbujemy ja opisać wzorami. Przemierzając wakacyjne szlaki, warto zwrócić na to uwagę na matematykę. My zauważyliśmy pszczoły i chcemy Wam przedstawić kilka ciekawostek o tych pracowitych owadach.

Czy pszczoły mają dyplom z algebry?

Badania prowadzone przez naukowców z Royal Melbourne Institute of Technology (RMIT) w Melbourne w Australii przez francuskich i australijskich naukowców, pokazało, że pszczoły potrafią rozpoznawać kolory i przypisywać im symboliczne wartości arytmetyczne oraz – co jeszcze ciekawsze – rozwiązywać za pomocą symbolicznych kolorów proste działania arytmetyczne, takie jak dodawanie i odejmowanie.

Odkrycie naukowców z Melbourne jest o tyle przełomowe, że do tej pory nauka wiedziała co prawda, że wiele gatunków zwierząt jest zdolnych do rozumienia różnic ilościowych i do dokonywania na ich podstawie wyborów (np. dostrzegać gdzie jest więcej, a gdzie mniej pokarmu). Nie wiedziano jednak, że zwierzęta, a tym bardziej zwierzęta o tak mało złożonej strukturze mózgu jak pszczoły, są zdolne do rozpoznawania różnic numerycznych oraz – co jest jeszcze bardziej zdumiewające – do wykonywania operacji matematycznych.

W trakcie eksperymentu pszczoły miały za zadanie pokonanie labiryntu w kształcie litery “Y”. Przy wejściu do labiryntu pszczoły miały przed sobą elementy od 1 do 5. Część była niebieska (co wiązało się z dodawaniem), część żółta (co wiązało się z odejmowaniem). Jeśli pszczoły dokonywały dobrego wyboru, otrzymywały nagrodę w postaci cukrowego syropu, jeśli podejmowali złą decyzję, otrzymywały roztwór chininy. Okazało się, że po kilku godzinach pszczoły były w stanie ustalić, że kolor niebieski oznacza plus 1, a żółty minus 1. I dzięki temu potrafiły obierać w labiryncie właściwą drogę.

Naukowcy mają nadzieję, że odkrycie tego, iż stosunkowo niewielki i mało skomplikowany mózg pszczoły potrafi wykonywać działania matematyczne. Przyczyni się do rozwoju prac nad sztuczną inteligencją.

Pszczoły znają też geometrię

Innym aspektem, którym świat pszczół może zadziwić, są ich domy, czyli ule. Zbudowane z wielu plastrów, które mają regularny kształt cieszący oko symetrią. Jak wygląda pszczeli plaster?

Plaster miodu składa się z wielu sześcioboków przylegających do siebie. Wielkość komórek jest zbliżona do siebie i jest na tyle duża, aby idealnie mogła zmieścić się w niej pszczoła. Komórka pszczelego plastra ma więc około 6 mm średnicy i jest głęboka na około 2 cm.

Dlaczego komórka pszczela ma kształt sześcianu?
Spośród figur geometrycznych zasadniczo trzy kształty można ułożyć jeden obok drugiego tak, aby nie została pomiędzy nimi pusta przestrzeń. Są to trójkąty, kwadraty oraz właśnie sześciokąty. Ponieważ komórki służą do rozwoju młodych pszczół, ich kształt musi być zbliżony do kształtu ciała pszczelej larwy i młodej pszczoły. Czyli okrągły. Kształt sześciokątu jest najbardziej zbliżony do koła spośród figur geometrycznych możliwych do ułożenia jedna obok drugiej. Co tylko pokazuje inteligencję tych owadów.

Praktyczna rada

Uczymy dzieci z książek i materiałów multimedialnych. Zachęcamy, aby w wakacje pokazywać uczniom prawdziwy świat z zastosowaniem wiedzy, którą uczniowie nabyli w szkole.

Na zakończenie polecamy nasze materiały edukacyjne dla najmłodszych. Pobierz za darmo plakaty o pszczołach i ucz dzieci szacunku do tych wyjątkowych owadów: https://materialy.nalekcje.pl/products/234